18 Şema ve Şema Alanları

"Şema Terapi nedir?" isimli yazımda Şema Terapi üzerine açıklamalarda bulunmuştum. Düşünce örüntülerine verilen isim olan şemalar mutlaka sağlıksız olacak diye bir şarta sahip değildir. Şemalar zaman zaman hayatımızda bazı durumları kolaylaştırırken, uyumlu görevler görürken bazen de uyum bozucu fonksiyonlara sahiptir. Terapi sürecinde, kişinin hayatında uyum bozucu role sahip şemalar ele alınır. 18 adet erken dönem uyum bozucu şema tanımlanmıştır. Bu şemalar uyum bozucu olarak anılsa dahi kişi farkına vardığında veya bu şemaya kapılarak davranmadığı sürece uyumlu özelliklere sahip olabilirler.

Bu şemalar uygun bir şekilde giderilemeyen duygusal ihtiyaçlara göre alanlara ayrılmıştır.

Ayrılma ve Dışlanma Alanı (güvenli bağlanma ihtiyacı)

1. Terk Edilme Şeması

2. Kuşkuculuk/ Kötüye Kullanma Şeması

3. Duygusal Yoksunluk Şeması

4. Kusurluluk/Utanç Şeması

5. Sosyal İzolasyon Şeması

Zedelenmiş Özgürlük Alanı (Otonomi, yeterlik ve kimlik duygusu ihtiyacı)

6. Bağımlılık/ Yetersizlik Şeması

7. Dayanıksızlık Şeması

8. Yapışıklık /Gelişmemiş Benlik Şeması

9. Başarısızlık Şeması

Zedelenmiş/ Zayıf Sınırlar Alanı (Gerçekçi limitler ve özdenetim ihtiyacı)

10. Haklılık/ Görkemlilik Şeması

11. Yetersiz Özdenetim Şeması

Başkaları Yönelimlilik Alanı (Gereksinim ve duyguları ifade etme ihtiyacı)

12. Boyun Eğicilik/ Geri Çekilme Şeması

13. Kendini Feda Etme Şeması

14. Onay Arayıcılık Şeması

Aşırı Duyarlılık ve Baskılama Alanı (Spontanlık ve oyun ihtiyacı)

15. Karamsarlık/ Hataya Katlanamama Şeması

16. Duyguları Bastırma/ Aşırı Sorumluluk Şeması

17. Yüksek Standartlar/ Aşırı Eleştirellik Şeması

18. Cezalandırıcılık Şeması

#şemalar #duygusalihtiyaçlar #erkendönemuyumbozucuşemalar #şematerapi